رحیم صبور

معارف،بررسی،نقد،تحلیل

رحیم صبور

معارف،بررسی،نقد،تحلیل

رحیم صبور

هجمه دشمن از طریق فضای مجازی و وارد کردن شبهات بر پیکره مذهب شیعه و انقلاب اسلامی نشان از حرکت صحیح و رو به جلو شیعه و انقلاب است. امید است همه اهالی دغدغه مند انقلابی فعال در فضای مجازی، هر یک به سهم خود در راستای کمک به آرمان های انقلاب و مذهب حقه شیعه گامی هر چند کوچک جهت هدایت قشرهای مختلف خصوصا جوانان برداشته و وظیفه خویش را در این راستا ایفا نمایند. ارادتمند شما صبور

 سوال

آیا در منابع روایی جماعت به مسئله محصف پرداخته شده یا خیر؟دیدگاه انحرافی ناصرالقفاری نسبت یه سلیم بن قیس هلالی چه بود؟

 

پاسخ

قفاری نخستین کتابی را که از مصحف علی (علیه السلام) خبر داده کتاب سلیم بن قیس هلالی عامری (م90ق) می داند و می گوید چون راوی از سُلیم، ابان بن ابی عیاش است و او به اتفاق علما ضعیف است، پس حدیث سُلیم اعتباری ندارد.[1]

 این کلام قفاری از جهاتی قابل نقد و بررسی است:

    ۱. تردیدی نیست که سُلیم از اصحاب امیرالمؤمنین (علیه السلام) بوده و چهار امام از امامان شیعه[2]ـ امام حسن، امام حسین، امام سجاد و امام باقر (علیهم السلام): ـ را درک کرده است و قبل از  امام صادق (علیه السلام) بدرود حیات گفته است.[3] وی به دلیل اینکه تحت تعقیب حجاج بود،[4] به ابان بن عیاش پناه آورد و کتابش را به او داد و این کتاب نخستین کتابی است که در شیعه پدیدآمد: «ولم یروه غیره».[5]

اصل کتاب وی نیز نزد امامان از جمله امام صادق (علیه السلام) از جایگاه خاصی برخوردار بود؛ چنان که فرمود:

«مَن لم یکن عنده مِن شیعتنا و محبیّنا کتاب سلیم بن قیس الهلالی، فلیس عنده من أمرنا شیء ولا یعلم من أسبابنا شیء و هو أبجد الشیعة و هو سرّ من أسرار آل محمد (صلی الله علیه وآله)».[6]

این کتاب یکی از مهم ترین اصولی است که قبل از عصر امام صادق (علیه السلام) تدوین گردید.[7] این کتاب به عنوان «مناوله» به ابان بن عیاش داده شد و وی به عمر بن محمد بن عبدالرحمن بن اذینه،[8] ولی نسخه های متفاوتی از آن کتاب پدید آمد و شک و تردیدی در مورد آن ایجاد کرد. علّامه تهرانی نسخه های متفاوتی از این کتاب را نام می برد و تفاوت های اساسی آنها را متذکر می شود.[9] شاید به همین جهت ابن داود حلی (م647 ق) کتاب او را «موضوع» می شمارد[10] و کشّی[11] و شیخ طوسی[12] از این کتاب نام برده اند. شایسته است اهل پژوهش، به تحقیق مفصّلی که در مقدمه این کتاب  به چاپ رسیده، مراجعه کنند.[13]

اما ابان بن ابی عیاش فیروز، هرچند که تضعیف گردیده [14] و جعل کتاب سلیم به وی نسبت داده شده است،[15] ولی چنان که اشاره شد، مضمون روایت آن، در خصوص مصحف علی (علیه السلام) به طور وسیع در منابع اهل سنّت نقل گردیده است و مواردی که کلینی درباره این مصحف گزارش می کند، از کتاب سلیم بن قیس نیست. [16]

    ۱. کلام ناصر القفاری منبی بر اینکه کتاب سلیم، از آن جهت که مصحف علی (علیه السلام) را نقل کرده دسیسه «سبئیه» است، مردود است؛ زیرا اولاً، محتوای روایت سلیم در منابع خود اهل سنّت واضح تر و صریح ترآمده است و اگر صرف آمدن چنین روایت در کتابی از دسایس «سبئیه» محسوب گردد، بسیاری از کتاب های اهل سنّت که از این مصحف خبر داده اند، شامل این قاعده می شوند.[17] ثانیاً، بسیاری از عالمان شیعه وجود گروهی به عنوان«سبئیه» و یا عبدالله بن سباء را منکرند و آن را یک توطئه می دانند.[18]

 

همچنین ببینید:

بررسی وجود مصحف امیرالمومنین (علیه السلام) از منظر علمای اهل سنت (2)

بررسی وجود مصحف امیرالمومنین (علیه السلام) از منظر علمای اهل سنت (4)

 

 پی نوشت ها

[1].  اصول مذهب الشیعة، ج 1، ص 319 (نقل به مضمون).

[2].  الفهرست، ص 271، رجال الطوسی، ص 43، 68 ، 74و 91؛ رجال البرقی (همراه با رجال ابن داود)، ص 4، 7و 8.

[3].  الذریعة، ج 2، ص 152، رقم 590.

[4].  همان.

[5].  الفهرست، ص 271.

[6].  الذریعة، ج 2، ص 152.

[7]. همان.

[8].  همان، ص 155.

[9].  همان، ص 156- 158.

[10]. رجال ابن داود حلی ، ص 178، رقم 721.

[11]. إختیار معرفة الرجال، ج 1، ص 231، رقم 166.

[12]. الفهرست، ص 162، رقم 336.

[13]. شیخ محمد باقر انصار زنجانی خوئینی(نشر الهادی، چ 1، 1415ق) که این کتاب را تحقیق و در سه جلد منتشر کرده است.

[14]. رجال الطوسی، ص 83، رقم10و 106رقم 36 اصحاب امام باقر (علیه السلام): تابعی ضعیف.

[15]. منتهی المقال ، ج 1، ص 132، رقم 9؛ معجم الرجال، ج 1، ص 141، رقم 22.

[16].  اصول کافی، ج 1، ص 228، کتاب الحجة باب انه لم یجمع القرآن کله إلاّ الأئمة،و ج 2، ص633، کتاب فضل القرآن، باب النوادر، ح 23.

[17].  سلامة القرآن من التحریف، ص 414.

[18]. برای اطلاع بیشتر می­توانید به کتاب عبدالله ابن سبأ تألیف علامه عسکری مراجعه نمایید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۹۹ ، ۱۷:۰۶
هادی