حکم شرکت زنان در تشییع جنازه

شرکت در تشییع جنازه برای زن حرام نیست؛ به‌‌ویژه اگر تشییع جنازه کسی باشد که مصیبت آن برایش سنگین است؛ مانند: پدر، مادر، همسر، پسر، دختر، برادر، خواهر و غیره.

سوال

آیا جایز است که زن در تشییع جنازه شرکت کند؟

 

پاسخ

در «شرح صغیر» تألیف علامه «الدردیر» (مالکی‌مذهب) آمده است: «شرکت زن سالمند در تشییع جنازه به صورت مطلق جایز است. زن جوانی که بیم گمراهی او نمی­رود نیز می­تواند در تشییع جنازه بستگان نزدیکش مانند: پدر، مادر، همسر، پسر، دختر، برادر و خواهر شرکت کند؛ زیرا مصیبت این افراد برایش سنگین است؛ ولی کسی که بیم گمراهی او می­رود، شرکت او به صورت مطلق حرام است».

امام نَوَوی (شافعی‌مذهب) در «المجموع» می­نویسد: «یاران ما شرکت زنان در تشییع جنازه را مکروه می­دانند، نه حرام. وی در تفسیر قول اُم‌‌عطیه که گفته است: «این منع قطعی نیست» می­گوید: «نهی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) از این کار، نهی کراهت و تنزیه بوده، نه نهی قطعی و حرام». (نقل با تصرف)

حنبلی­ها می­گویند: شرکت زن در تشییع جنازه مکروه است. امام شوکانی به نقل از امام قرطبی می­گوید: «زمانی که بیم ضایع شدن حق همسر، یا آرایش و شیون و ناله نرود، مانعی ندارد که به زنان اجازه شرکت داده شود». شوکانی در ادامه می­نویسد: «برای جمع کردن میان احادیث مخالف باید به این سخن استناد نمود».(به نقل از کتاب نیل الأوطار)

همچنین شایسته است که زنان صبر پیشه کنند و به خاطر سنگینی مصیبت، از امور مخالف شرع پرهیز کنند. انس‌‌بن‌‌مالک»(رضی‌‌الله عنه) می­گوید: پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) از کنار زنی عبور کردند که در کنار قبری گریه می­کرد؛ به او فرمودند: «تقوای خدا و صبر پیشه کن». زن گفت: از من دور شو؛ چرا که مصیبت من به تو وارد نشده و از آن بی­خبری. به آن زن گفته شد: این شخص پیامبر خداست. زن به درب منزل پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) آمد و گفت: من شما را نشناختم. پیامبر فرمود: «در هنگام مصیبت، صبر پیشه کردن سزاوارتر است». (به نقل از صحیح بخاری)

بر این اساس، شرکت زن در تشییع جنازه مانع شرعی ندارد و همان‌‌طور که گذشت، اگر جنازه متعلق به یکی از نزدیکان و عزیزانش باشد، بر آن تأکید شده است. البته باید به آداب دینی ملتزم باشد و به میان جمعیت مردان نرود.