شبکه حقانی

این تشکیلات مسلح افغانی منتسب به مولوی «جلال‌‌الدین حقانی» سرکرده نخست آن می­باشد. وی یکی از سرکردگان مقاومت مسلحانه علیه نیروهای اشغالگر شوروی در دهه هفتاد و هشتاد قرن گذشته به شمار می­رود.

رهبر: سراج‌‌الدین حقانی

گرایش سیاسی: سلفیِ جهادی

کشور محل فعالیت: افغانستان

بخش: جنبش­ها و احزاب

تأسیس و پیدایش

پس از حمله نیروهای آمریکایی در اواخر سال 2001 به افغانستان، شبکه حقانی با قدرت پا به عرصه نهاد. بنابر گزارش­های اطلاعاتی، آنها استان «وزیرستان شمالی» پاکستان یعنی منطقه مرزی با افغانستان را به عنوان پایگاه خود انتخاب کردند و مدارس و پادگان­های آموزشی برای مبارزان ایجاد کردند.

گرایش ایدئولوژیک

این شبکه، رویکرد سلفی ـ جهادی را اساس کار خود قرار داده و ارتباطات محکمی با جنبش طالبان برقرار نمود. «جلال‌‌الدین حقانی» مؤسس این گروه، وزارت امور قبیله در دولت طالبان را بر عهده داشت.

خط سیر فعالیت­ها

بیشتر فعالیت نظامی این جنبش در شرق افغانستان متمرکز است؛ به‌‌ویژه در ایالت‌های «پکتیا»، «پکتیکا» و «خوست». دامنه فعالیت­های آنان به ایالات دیگر مانند «وردک» نیز می­رسد. ایالات متحده این جنبش را به حملاتی علیه نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان متهم کرده است. مهم­ترین این حملات، حمله به مهمان­پذیری در کابل بود که در سال 2009 صورت گرفت و به کشته شدن هفت تن از نیروهای اطلاعاتی آمریکا منجر شد.

در ماه مه 2011، «هیلاری کلینتون» وزیر وقت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که این کشور، شبکه حقانی را در فهرست تشکیلات تروریستی قرار داده است.

گزارش­های رسانه­ای حاکی از آن است که شبکه حقانی از نظر تعداد عناصر، کم‌تر از جنبش طالبان است؛ ولی آنها آموزش بیشتری دیده­ اند و بر گذرگاه­ های کوهستانی میان پاکستان و افغانستان اشراف زیادی دارند. آنان پیوسته از یک روستا به روستایی دیگر در حال جابه­ جایی هستند و از تلفن همراه استفاده نمی­کنند تا کسی نتواند آنان را ردیابی کند.

عناصر این شبکه از سیاستی موسوم به «تشکیلات رشته ­ای» پی‌روی می‌‌کنند؛ به این شکل که هیچ گروهی از گروه دیگر چیزی نمی­داند. برخی از تحلیل­گران این شبکه را از تشکیلات القاعده و جنبش طالبان خطرناک­تر توصیف می­کنند؛ زیرا شبکه­ ای به هم پیوسته است که از فرماندهی مرکزی و یکپارچه دستور می­گیرد. قدرت و تعداد اعضای آن به صورت روزافزون افزایش می­یابد.

در آگوست 2014، وزارت امور خارجه آمریکا برای دستگیری پنج تن از سرکردگان برجسته آن، جایزه‌ای سی‌‌میلیون دلاری تعیین کرد. آنها برای کسی که امکان بازداشت چهار نفر از این افراد را فراهم کند، برای هر کدام پنج میلیون دلار جایزه در نظر گرفتند. این چهار نفر عبارتند از: «عزیز حقانی»، «خلیل الرحمن حقانی»، «یحیی حقانی» و «عبدالرؤوف ذاکر». برای بازداشت نفر پنجم یعنی «سراج‌‌الدین حقانی» نیز ده میلیون دلار جایزه تعیین کرد.

وزارت‌خارجه آمریکا همچنین اعلام کرد: شبکه «حقانی با تشکیلات القاعده و جنبش طالبان ائتلاف کرده و با دیگر سازمان‌­های تروریستی در منطقه همکاری می­کند.

در اواسط اکتبر 2014، نیروهای افغانی دو تن از سرکردگان این شبکه یعنی «انیس حقانی» و «حافظ رشید» را بازداشت کردند. این دو متهم به انجام عملیاتی انتحاری­ بودند که در جریان مسابقات فوتبال در ایالت «پکتیکا» به کشته شدن 57 نفر انجامید.

در اواسط ژانویه 2015، مقامات پاکستانی فاش کردند که پس از دیدار «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا با «نواز شریف» نخست‌‌وزیر پاکستان، اسلام‌‌آباد شبکه حقانی را تحریم کرد.