مخالفت علمای اهل سنت با ابن تیمیه(9)؛ بدعت زشتی که توسط ابن تیمیه واقع شده است!

 سوال

ابن تیمیه و وهابیت، از علمای معاصر اهل سنت نیز مخالف دارند؟

 

پاسخ

حسن بن علی السقاف شافعی (معاصر) نویسنده توانمند شافعی مذهب عصر حاضر است[1] و از وی شش کتاب در مقابله با اندیشه های ابن تیمیه و وهابیّت به چاپ رسیده است:

    ۱. الإغاثة بأدلة الإستغاثة: در بیان حیات انبیا بعد از مرگ و ادلّه جواز توسّل به پیامبر بعد از وفات ایشان است که انتشارات الامام نوویِ عمان (اردن) در سال 1990م چاپ کرده است.
    ۲. البشارة و الإتحاف بما بین ابن تیمیة و الألبانی فی العقیدة من الإختلاف: این کتاب در باب اختلاف های عقیدتی بین علمای سلفی چون اَلبانی و ابن تیمیه تألیف شده است و در سال 1413ق انتشارات دارالإمام النووی در اردن چاپ کرده است.
    ۳. قاموس شتائم: یکی دیگر از کتب وی در رد وهابیّت است که در آن اهانت های اَلبانی، از سلفی های معاصر، به علمای اهل سنّت را در آن جمع آوری کرده و به آن پاسخ داده است.[2]
    ۴. التندید بمن عدّد التوحید: یکی دیگر از کتب وی در رد تفکرّات ابن تیمیه است. وی در این کتاب اقدام ابن تیمیه به تقسیم توحید به توحید ربوبیّت و توحید الوهیّت و تکفیر مسلمانان به گمان عدم اعتقادشان به توحید الوهیت را نقد کرده است.

وی در مقدمه این کتاب درباره این تقسیم بندی ابن تیمیه می نویسد:

این تقسیم بدعت زشتی است که در قرن هشتم و پس از گذشت بیش از هشتصد سال از دوران پیامبر واقع شده است و کسی قبل از او(ابن تیمیه) این مطلب را نگفته است و هدف قائلین این دیدگاه تشبیه مؤمنین مخالف با به ظاهر سلفی ها به کفار و بلکه تکفیر آنها با این ادعا که آنها مثل سایر کفار توحید ربوبیّت دارند، اما توحید الوهیت ندارند و به همین جهت، متوسلین به انبیا و اولیا کافر هستند و همین طور بسیاری از کسانی که در بسیاری از اموری که فکر می کنند حق است با آنها مخالف اند، کافرند و باعث همه اینها این حرّانی(ابن تیمیه) است.[3]

    ۱. تنقیح المفهوم العالیة بما ثبت و ما لم یثبت فی حدیث الجاریة: این کتاب در ردّ کتاب مختصر العلو نوشته ناصر الدین البانی، از علمای سلفی مذهب، درباره تجسیم و تشبیه خدا و اثبات مکان برای باری تعالی است.

این کتاب در سال 1414ق در اردن به همت انتشارات دارالامام النووی به چاپ رسیده است.[4]

    ۱. فتح المعین: این کتاب نقد کتاب اربعین (چهل حدیث) ابواسماعیل هروی در موضوع صفات باری تعالی است. وی در این کتاب به این روایات که اثبات صفات جسمانی برای خداوند متعال است، اشکالات اساسی وارد کرده است و در ضمن آن عقاید تجسیمی و تشبیهی ابن تیمیه را نیز نقد کرده است.[5]

 

محمود سعید ممدوح (معاصر) یکی از علمای معاصر مذهب شافعی و از نویسندگان مشهور اهل سنّت در دوران حاضر است. از وی کتابی به نام رفع المنارة فی تخریج أحادیثِ التوسّل و الزّیارة در سال 1416ق به همت دارالإمام نووی اردن به چاپ رسیده است. وی در این کتاب به طور مبسوط و مستدلّ به بررسی احادیث توسّل و زیارت پرداخته و به اشکالات ابن تیمیه و دیگر حنبلی ها به احادیث زیارت و توسل پاسخ داده است.[6]

همچنین از وی کتابی به نام «وصول التهانی بإثبات سنیّة السبحة و الرّد علی الألبانی» در ردِّ یکی از دیدگاه های البانی از علمای وهابیّت، به چاپ رسیده است.[7]

    ۱.  بغدادی نقشبندی خالدی معروف به طحطاوی(معاصر)

از وی کتابی با نام «المنحة الوهبیّة فی ردِّ الوهابیّة» در سال 1986م به همت انتشارات الحقیقة استانبول ترکیه به چاپ رسیده است.[8]

نتیجه

از مجموع مطالبی که از تعدادی از علمای مذهب شافعی نقل شد، این گونه استفاده می شود که از آغاز پیدایش تفکرات ابن تیمیه، با این تفکرات به عنوان یک انحراف در جامعه اسلامی علمای مذاهب مختلف اسلامی مقابله کردند؛ به طوری که تنها علمای یکی از مذاهب فقهی اهل سنّت این چنین اهتمام به نقد و مقابله با وی پرداختند و این مقابله و برخورد جدی، زمینه ساز طرد افکار وی از جامعه اسلامی و نابودی مروّجان این تفکر یعنی وهابیت است. به امید آنکه علمای معاصر نیز به این وظیفه خود عمل کنند و با انحرافات اعتقادی اسلامی به مقابله برخیزند.

 

پی نوشت ها:

[1]. از وی کتبی چون  إلقام الحجر للمتطاول على الأشاعرة من البشر، إعلام الخائض بتحریم القرآن على الجنب والحائض، احتجاج الخائب بعبارة من ادعى الإجماع فهو کاذب،  القول المبتوت فی صحة حدیث صلاة الصبح بالقنوت، به چاپ رسیده است.

[2]. قاموس شتائم، ص6.

[3]. التندید بمن عدّد التوحید، ص8.

[4]. تنفیح المفهوم العالیة، مقدمه کتاب.

[5]. ر.ک: فتح المعین، ص3.

[6]. رفع المنارة، ص288.

[7]. وصول التهانی، ص3.

[8] . المنحة الوهبیة فی رد الوهابیة، مقدمة ، ص2.