زیارت امام حسین (ع) در اربعین از دیدگاه اهل سنت و وهابیت

زیارت اربعین یکی از آموزه های اسلامی است. مسلمانانی که عشق فرزندان رسول الله را در دل دارند، معمولا در چهلمین روز شهادت امام حسین (علیه السلام) خود را به نزد قبر مبارک حسین بن علی (علیه السلام) می رسانند و عرض ادب می کنند و با گرامی داشت حادثه کربلا به جهانیان اعلام می کنند که در راه حریت و آزادی تا پای جان ایستاده اند.

زیارت انبیا و صلحا در نزد همه مسلمانان، امری پذیرفته شده است. فرقی بین شیعه و سنی ندارد. همه مسلمانان زیارت انبیا و صلحا را جایز می دانند و قطعا سفر برای زیارت (شد رحال) را نیز جایز می دانند. در این میان، جریان منحرف وهابیت بر خلاف اجماع مسلمانان، معتقد است که سفر برای زیارت، بدعت و حرام است. اکنون برای اینکه تفاوت دیدگاه اهل سنت و وهابیت را در موضوع سفر برای زیارت، بدانید، مختصری در رابطه با آن توضیح می دهیم.

حرمت سفر برای زیارت از دیدگاه وهابیت

وهابی ها با استناد به حدیث «لا تشد الرحال إلا إلى ثلاثة مساجد: المسجد الحرام، ومسجدی هذا، والمسجد الأقصى» معتقدند که فقط برای زیارت سه مسجد می توان بار سفر بست. مسجد الحرام، مسجد الاقصی و مسجد النبی. بنابراین اگر برای زیارت یکی از اماکن مقدسی همچون قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) یا قبر یکی از اولیای الهی بار سفر بستی، مرتکب فعل حرامی شده ای؛ زیرا روایت از آن نهی کرده است. در کتابی که از عبدالعزیز بن باز مفتی سابق عربستان سعودی و محمد صالح بن عثیمین موجود است، این مفتیان وهابی به صراحت می گویند که به قصد قبر پیامبر (صلی الله علیه و اله) یا هر مکان عبادی دیگری نمی توان سفر کرد.[1] این در حالی است که اهل سنت سفر برای زیارت را جایز می دانند.

جواز سفر از دیدگاه اهل سنت

اهل سنت به پیروان مذاهب اربعه اطلاق می شود. بنابراین وهابیت که خود را مجتهد می دانند و از مذاهب اربعه تقلید نمی کنند را نمی توان اهل سنت دانست. اهل سنت معتقد به جواز زیارت برای پیامبر و صالحین هستند. در عصر حاضر کتابی به نام «موسوعة الفقیة الکویتیة» دربردارنده آرای فقهی اهل سنت است. این کتاب در نزد علمای معاصر اهل سنت دارای ارزش است؛ زیرا دایرة المعارف فقهی اهل سنت در دوران معاصر است. در این کتاب در رابطه با زیارت چنین آمده است: «ذهب جمهور العلماء إلى أنه یجوز شد الرحل لزیارة القبور، لعموم الأدلة، وخصوصا قبور الأنبیاء والصالحین ومنع منه بعض الشافعیة، وابن تیمیة - من الحنابلة؛[2] جمهور علمای اهل سنت سفر برای زیارت را جایز می دانند. چون عمومیت ادله بر جواز سفر دلالت دارد، خصوصا سفر برای زیارت قبر پیامبر و صالحین که قطعا سفر برای زیارت آنها جایز است. هر چند برخی از شوافع و ابن تیمیه از حنبلی ها، سفر برای زیارت قبور را منع کرده اند.» چنانکه در این عبارت مشاهده می شود جمهور و اکثر علمای اهل سنت سفر برای زیارت را جایز می دانند.

بررسی حدیث لاتشد الرحال از دیدگاه اهل سنت

همانطور که گفته شد، وهابیت برای حرمت سفر به حدیث لاتشد الرحال استناد می کنند. اما جمهور علمای اهل سنت از این حدیث اینگونه پاسخ داده اند که این حدیث مختص به مساجد است و چیزی که مختص به مساجد است را چگونه می توان به غیر مساجد اطلاق داد؛ زیرا در این حدیث، پیامبر می فرماید به جهت احترامی که این سه مسجد دارند، فقط می توان به این سه مسجد مسافرت کرد، ولی بار سفر بستن برای دیگر مساجد لازم نیست؛ زیرا مسجد خانه خداوند است و هر کس می تواند در مسجد شهر و روستای خود به ثواب زیارت مسجد نایل شود. در نتیجه سفر برای دیگر مساجد لازم نیست، ولی این حدیث درصدد بیان حرمت سفر برای اماکن دیگر نیست؛ خصوصا آن که ما سفر برای طلب علم و تجارت و... داریم. پس بنابراین حرمت سفر فقط منحصر به غیر از مساجد ثلاثه است.[3]

اما دلیل دوم جمهور علمای اهل سنت در کتاب موسوعة الفقیة الکویتیة، مستند به روایتی است از پیامبر اکرم است که می گوید: سزاوار نیست سفر کردن برای نماز خواندن در مسجدی، مگر مسجد الحرام و مسجد الاقصی و مسجد النبی. چنانکه در این روایت مشاهده می شود؛ پیامبر «لاتشد الرحال» را منحصر به مساجد کرده است.[4] یعنی اگر می خواستی به زیارت مسجدی بروی فقط می توانی برای این سه مسجد سفر کنی و سفر برای دیگر مساجد جایز نیست.

نتیجه

از آنچه گفته شد نتیجه گرفته می شود که زیارت اربعین، زیارت مشروع و جایز است و جمهور علمای اهل سنت نیز به آن حکم کرده اند. خصوصا آنکه در زیارت اربعین، انسان به زیارت امام حسین (علیه السلام) فرزند رسول الله می رود و چه سفری برتر از این زیارت، می توان تصور کرد. بنابراین مشخص می شود که وهابیت بر خلاف جمهور اهل سنت سخن می گویند؛ هر چند که دیدگاه خود را منتسب به اهل سنت می کنند؛ زیرا همانطور که مشخص شد، واژه «اهل سنت» پوششی برای وهابیت است، برای پیشبرد اهداف خودشان. در حالی که اهل سنت قائل به جواز سفر هستند.

 

 

[1] . «شد الرحال إلى زیارة القبور أیا کانت هذه القبور لا یجوز لأن النبی صلى الله علیه وسلم یقول لا تشد الرحال إلا إلى ثلاثة مساجد المسجد الحرام ومسجدی هذا والمسجد الأقصى والمقصود بهذه أنه لا تشد الرحال إلى أی مکان فی الأرض لقصد العبادة بهذا الشد لأن الأمکنة التی تخصص بشد الرحال هی المساجد الثلاثة فقط وما عداها من الأمکنة لا تشد إلیها الرحال فقبر النبی صلى الله علیه وسلم لا تشد الرحال إلیه وإنما تشد الرحال إلى مسجده فإذا وصل المسجد فإن الرجال یسن لهم زیارة قبر النبی صلى الله علیه وسلم وأما النساء فلا یسن لهن زیارة قبر النبی صلى الله علیه وسلم». عبد العزیز بن باز , محمد بن صالح العثیمین، فتاوى مهمة لعموم الأمة، المحقق: إبراهیم الفارس، الناشر: دار العاصمة – الریاض، الطبعة: الأولى، 1413هـ، ص104.

[2] . الموسوعة الفقهیة الکویتیة، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامیة – الکویت، الطبعة الأولى، مطابع دار الصفوة – مصر، ج24، ص89.

[3] . « وحمل القائلون بالجواز الحدیث على أنه خاص بالمساجد، فلا تشد الرحال إلا لثلاثة منها. بدلیل جواز شد الرحال لطلب العلم وللتجارة،». الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ج24، ص89

[4] . « وفی روایة لا ینبغی للمطی أن تشد رحاله إلى مسجد ینبغی فیه الصلاة غیر المسجد الحرام والمسجد الأقصى ومسجدی هذا.» الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ج24، ص89.

 

سایت الوهابیه